In 2019 registreerde HDN een recordaantal van 430.076 hypotheekaanvragen, een stijging van 10,5% ten opzichte van 2018, met een volume van 106 miljard euro. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van een explosieve groei van het aantal oversluitingen en tweede hypotheken. Aanvragen bedoeld voor de aankoop van een woning stegen met 2,8%. Het gemiddelde hypotheekbedrag steeg met 1,3% naar €247.000, terwijl de gemiddelde woningwaarde steeg met 5,2% naar €354.000. Daarnaast ziet HDN het aantal verzekeringsaanvragen met 14% stijgen naar 120.625, ondanks het loslaten van de ORV verplichting, en consumptieve kredieten met 111% naar ruim 8.200 aanvragen.
Binnen dit jaaroverzicht wordt nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Bij het maken van een selectie onder ‘Koper’ kunt u de getoonde informatie beperken tot de desbetreffende markt. Verder bevat dit overzicht ook de nieuw geïntroduceerde klantprofielen waardoor er meer inzicht kan worden verkregen in de ontwikkelingen op de hypotheekmarkt. Voor meer informatie over de klantprofielen kunt u de definities onderaan deze webpagina raadplegen.
HDN heeft dit jaaroverzicht onderverdeeld in de onderwerpen: trends, doelgroepen, regionale ontwikkelingen, energielabels en eigen geld.
In 2019 is de hypotheekrente gedaald naar een historisch laag niveau. Met name de scherpe daling ingezet vanaf juli lijkt te hebben geleid tot een enorme piek in het aantal aanvragen in oktober en november.
Kopersmarkt
▪ Met 3% meer aanvragen is de kopersmarkt in vergelijking met 2018 licht gegroeid. In totaal werden er ruim 274.000 aanvragen ingediend voor de aankoop van een woning.
▪ Het gemiddelde hypotheekbedrag steeg met 4,5% naar circa € 289.000. Dit bedrag ligt ruim € 40.000 hoger dan de gemiddelde hypotheeksom van alle hypotheekaanvragen in 2019.
▪ Kopers zijn in verhouding tot hun inkomen meer gaan lenen, maar in verhouding tot de waarde van de woning juist minder: de gemiddelde LTI steeg van 3,96 naar 4,09 terwijl de gemiddelde LTV met 0,6 procentpunt daalde naar 87%.
▪ Mede door de verruiming van de NHG norm is er een stijging geconstateerd van 7,2% van het aantal hypotheekaanvragen met NHG. Opvallend daarbij is dat de gemiddelde hypotheek gestegen is naar € 206.000 (+8,7%), met een gemiddelde woningwaarde van € 224.500 (+9,9%).
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ 2019 was het jaar van de niet-kopersmarkt. Het aantal aanvragen steeg met 27,5% naar 155.900, circa 33.500 meer dan in 2018. Het gemiddelde hypotheekbedrag bleef met €173.000 nagenoeg onveranderd (+0,3%).
▪ Met bijna 20.000 aanvragen was november de hoogste maand in 2019.
▪ De gemiddelde rente lag in oktober maar liefst 0,4% lager dan twee maanden daarvoor: 1,7% ten opzichte van 2,1% in augustus.
▪ De toename van het aantal aanvragen met NHG was bijna twee keer zo groot als het aantal zonder: 39,8% tegenover 23,1%.
Met de nieuwe klantprofielen kan HDN ontwikkelingen op de hypotheekmarkt beter in kaart brengen. Zo blijkt dat de woningmarkt niet voor alle starters ontoegankelijker is geworden en dat hypotheken vaker worden aangevraagd voor het verbouwen van de woning.
Kopersmarkt
▪ Met 28.074 (-10,5%) en 18.958 (-7,4%) aanvragen hadden jonge starters en nieuwbouw opstromers het moeilijker om een hypotheek aan te vragen in 2019. Dit heeft o.a. te maken met de hoge woningprijzen en beperkte verlening van bouwvergunningen.
▪ Stabiele starters deden het goed in 2019: 2.900 meer aanvragen (+6,2%) met een gemiddelde hypotheek en woningwaarde van respectievelijk €202.000 (+10,6%) en €220.000 (+9,6%).
▪ De opstromers profiteren van de stijging van de woningprijzen (+5,6% aanvragen) en gebruiken gemiddeld bijna 30% meer overwaarde om te verhuizen naar een duurdere woning: ruim €62.000 in 2019 tegenover €47.900 in 2018.
▪ Met 13% meer aanvragen groeide de NHG doorstromers het hardst. Met een stijging van 8,4% in woningwaarde is ook hier de verruiming van de NHG-norm duidelijk zichtbaar.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Met 42% meer aanvragen dan in 2018 was de sterkste groei in de niet-kopersmarkt voor de gepensioneerden, gevolgd door verbouwers (+30%) en oversluiters (+20%).
▪ Gemiddeld leent een verbouwer €50.000 voor de verbouwing van een woning.
▪ Gepensioneerden sloten massaal hun aflossingsvrije hypotheek over: 13.100 aanvragen, een stijging van 147% ten opzichte van 2018.
In heel Nederland was er sprake van een groei van het aantal hypotheekaanvragen. Van alle provincies loopt Flevoland voorop met een stijging van 23%.
Kopersmarkt
▪ Met 48.589 (+4,7%) aanvragen is de kopersmarkt het grootst in Zuid-Holland. Noord-Holland en Noord-Brabant volgen met 39.981 (+7,5%) en 37.100 (+3,2%) aanvragen.
▪ De kopersmarkt in Drenthe bleef daarentegen steken op ongeveer 8.000 aanvragen en noteerde daardoor een daling van 1,3%.
▪ Woningen waren gemiddeld het duurst in Noord-Holland (€428.469) en Utrecht (€406.753). De woningwaarde nam in Zuid-Holland (+7,6%) en Flevoland (+7,5%) het meeste toe.
▪ Met een stijging van 6,6% registreerde Flevoland als enige provincie een toename van het aantal aanvragen van jonge starters.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Het aantal aanvragen steeg met 22,6% het minst in Noord-Holland en Utrecht. Wel ligt hier het hypotheekbedrag met €203.000 aanzienlijk hoger dan het landelijke gemiddelde.
▪ De kleinste absolute toename van oversluiters was in Zeeland en Friesland met respectievelijk 129 en 180 aanvragen meer dan het jaar daarvoor.
▪ Gepensioneerden deden de meeste hypotheekaanvragen in Noord-Holland (4.659 aanvragen). Met 49% meer aanvragen dan in 2018 was de sterkste groei van dit profiel echter in Drenthe.
HDN constateert dat verduurzaming op de hypotheekmarkt steeds belangrijker wordt met meer vraag naar energiezuinige woningen en aanzienlijk meer investeringen in energiebesparende maatregelen. Daarbij moet aangegeven worden dat er in absolute aantallen nog veel te winnen is.
Kopersmarkt
▪ Bij 34,6% van de aanvragen in de kopersmarkt was een energielabel bekend, een stijging van 12% ten opzichte van 2018.
▪ Er werden 23% meer NHG hypotheken aangevraagd met EBV. Daarmee kwam het totaal op 7.281 met een gemiddeld hypotheekbedrag van €229.500 (+7,4%).
▪ Met ruim 46.000 aanvragen groeide de markt voor energiezuinige woningen (label A of hoger) met 9,7%. De gemiddelde woningwaarde steeg met 5,4% van €403.500 naar €425.500.
▪ De vraag naar energie neutrale of nul-op-de-meter woningen verdubbelde bijna: 4.544 aanvragen (+90,7%). Alleen in Limburg en Gelderland was er sprake van een afname.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Het aantal aanvragen in de niet-kopersmarkt waar een energielabel bekend was steeg in 2019 met 14,4% naar 16,4%. Bij 37% van deze aanvragen betrof het een energiezuinige woning.
▪ Ook bij oversluitingen en tweede hypotheken wordt EBV populairder: 4,2% van de aanvragen bevatte een deel voor energiebesparende voorzieningen, een stijging van 55% t.o.v. 2018.
▪ Hypotheekgevers met een niet-energiezuinige woning maakten in 2019 vaker gebruik van EBV: 8% tegenover 3,9% van hypotheekgevers met energiezuinige woning.
Waar (nieuwbouw) opstromers minder eigen geld hoeven in te leggen, hebben NHG doorstromers juist 2,3% meer nodig. Ook hier laten de klantprofielen dus een genuanceerder beeld van de ontwikkelingen op de hypotheekmarkt zien.
Kopersmarkt
▪ Het percentage jonge en stabiele starters dat minder dan €10.000 eigen geld inbrengt is gedaald van 39% in 2018 naar 35% in 2019. Het percentage dat tussen de €10.000 en €20.000 meeneemt is daarentegen gegroeid van 32% naar 37%.
▪ Kopers die kiezen voor NHG brachten gemiddeld ruim €20.000 eigen geld in, een stijging van 8,2% ten opzichte van 2018.
▪ Gepensioneerde kopers brachten €47.500 eigen geld in (-15,6%). Gemiddeld gebruiken zij ongeveer €130.000 aan overwaarde voor de financiering van de nieuwe woning.
▪ Nieuwbouw opstromers lenen in verhouding tot hun inkomen het meest (4,49 keer) en brachten 3,5% minder eigen geld in (€36.500).
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Er werd fractioneel minder eigen geld meegenomen bij hypotheekaanvragen met NHG (-0,4%). Het gemiddelde aflossingsvrije bedrag nam met 5,7% toe tot €93.500.
▪ Eén op de acht aanvragen van oversluiters is nog steeds volledig aflossingsvrij. Wel losten zij gemiddeld €18.500 af waarmee het aflossingsvrije bedrag 3% daalde naar ongeveer €115.000.
▪ Verbouwers brachten in 2019 net geen €6.000 aan eigen geld mee, een daling van 26% ten opzichte van 2018.