In 2022 werden er 521.433 hypotheekaanvragen verzonden via het HDN platform, 7,3% minder dan in 2021 toen er 562.655 aanvragen werden verzonden. Hiervan waren 256.963 aanvragen bedoeld voor de aanschaf van een woning (-3,2%) en 264.470 aanvragen voor een over- of bijsluiting (-11%). Daarmee was de niet-kopersmarkt ook in 2022 in aantal aanvragen groter dan de kopersmarkt. Iets dat veroorzaakt is door het enorme aantal oversluiters in het eerste kwartaal.
Ondanks de stijging van de rente, waardoor de leencapaciteit afnam (duidelijk zichtbaar in het dalen van de gemiddelde loan-to-income), is de kopersmarkt slechts 3,2% gedaald. Dit wordt deels veroorzaakt door het tekort aan woningen. Interessant om te zien is dat tot en met het derde kwartaal er sprake was van een groeiende kopersmarkt. In het vierde kwartaal van 2022 ontstond een heel ander beeld. Hier zien wij namelijk een scherpe daling van ruim 20% van het aantal aanvragen: 52.600 in 2022 Q4 tegenover 66.200 in 2021 Q4. Nu ook de gemiddelde woningwaarde en verkoopprijzen terug beginnen te lopen, is het waarschijnlijk dat de krimp in het aantal hypotheektransacties doorzet. Kopers stellen de aanschaf van een woning mogelijk uit in afwachting op verdere prijsdalingen.
Kopersmarkt
▪ In 2022 werden 256.963 hypotheken aangevraagd voor de aanschaf van een woning. Dit waren er circa 8.500 minder dan in 2021, waarmee er sprake was van een daling van 3,2%.
▪ Het gemiddelde hypotheekbedrag daalde met circa 1% van €347.100,- in 2021 naar € 343.600,- in het afgelopen jaar. Wel moet daarbij opgemerkt worden dat er aan het einde van dit jaar een dalende trend waarneembaar is. Zo lag het gemiddelde hypotheekbedrag in het vierde kwartaal van 2022 met €315.400,- bijna € 30.000,- onder het jaargemiddelde en ruim 12% lager dan in 2021 Q4.
▪ De gemiddelde waarde van een te kopen woning steeg in 2022 met 4,4% ten opzichte van het jaar daarvoor van € 448.400,- naar € 468.200,-. Ook hier geldt echter dat er aan het einde van het jaar een dalende trend zichtbaar is. Eind 2022 (Q4) lag de woningwaarde met € 432.800,- ruim € 35.000 onder het jaargemiddelde en zo’n 3,5% lager dan in 2021 Q4.
▪ Er werd minder geleend voor het financieren van de woning, zowel in verhouding tot de waarde van het te kopen object als tot het inkomen. De gemiddelde LTV daalde van 79,6% in 2021 naar 75,9% in 2022 en de gemiddelde LTI daalde van 4,43 naar 4,21.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Met 264.470 aanvragen was de niet-kopersmarkt in 2022 opnieuw in aantallen groter dan de kopersmarkt. Met rentestijgingen in het vooruitzicht piekte de niet-kopersmarkt vroeg in het jaar: in de eerste 3 maanden van 2022 werden 119.300 aanvragen ingediend. In de daaropvolgende kwartalen stagneerde de oversluitmarkt en zakte het verder weg van 71.000 aanvragen in Q2 naar respectievelijk 41.600 en 32.600 in Q3 en Q4.
▪ Er werd in 2022 beduidend vaker bijgesloten: met circa 139.200 aanvragen voor onderhandse verhogingen of tweede hypotheken was er sprake van een stijging van 25%.
▪ Het gemiddelde hypotheekbedrag in 2022 kwam uit op € 159.300,-, een daling van bijna 16% ten opzichte van 2021. Een logisch gevolg van het wegvallen van de oversluiters en het toegenomen aandeel bijsluitingen, die in de regel gaan om kleinere bedragen.
▪ In de niet-kopersmarkt werden 74.366 volledig aflossingsvrije hypotheken aangevraagd, waarmee het aandeel van deze hypotheekvorm is gestegen van 24,7% in 2021 naar 28,1% in 2022.
