Met het doorzetten van de rentestijgingen is de drukte op de hypotheekmarkt afgenomen in het tweede kwartaal van 2022. In totaal werden er 142.019 hypotheekaanvragen verstuurd, een daling van 3,2% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (146.655). In vergelijking met Q1 2022 een daling van 25,7% (191.213). De verdeling tussen de kopers- en niet-kopersmarkt is in het afgelopen kwartaal nagenoeg gelijk gebleven met 71.007 aanvragen bedoeld voor de aanschaf van een woning en 71.012 aanvragen voor over- of bijsluitingen. Dit is voor de kopersmarkt een stijging van 2,5% ten opzichte van 2021 Q2, en voor de niet-kopersmarkt juist een krimp van 8,2%. Daarmee lijken de renteverhogingen een abrupt einde te hebben gemaakt aan de sterke groei van de niet-kopersmarkt die HDN sinds augustus 2019 waarnam.

Binnen de kopersmarkt lijkt er sprake van een afvlakking van de woningwaarden. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2022 viel de waarde met € 482.800,- iets lager uit (€ 486.700,- in Q1 2022). Er werd gemiddeld € 45.500,- aan eigen geld ingelegd voor de financiering van een woning, een stijging van 8% ten opzichte van Q2 2021. In verhouding tot het inkomen werd er minder dan vorig jaar geleend als direct gevolg van de hogere rente: de loan-to-income (LTI) daalde van 4,42 in 2021 Q2 naar 4,25 het afgelopen kwartaal.

In het vorige kwartaaloverzicht (klik hier) signaleerde HDN dat de niet-kopersmarkt sterk reageerde op de aangekondigde renteverhogingen om nog te kunnen profiteren van de lage rente. Met het doorzetten van de renteverhogingen in het tweede kwartaal is de niet-kopersmarkt dan ook aanzienlijk gekrompen van 119.301 aanvragen in 2022 Q1 naar 71.012 in het afgelopen kwartaal. Het valt hierbij op dat het vooral gaat om het wegvallen van de oversluitmarkt terwijl het aantal bijsluitingen (verhogingen & tweede hypotheken) tot op heden nog redelijk op peil lijkt te blijven.

Binnen dit kwartaaloverzicht wordt de vergelijking gemaakt tussen hetzelfde kwartaal vorig jaar (tenzij anders is vermeld) en is er onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Door linksboven in het scherm een selectie te maken onder ‘Koper’ kies je de desbetreffende markt.

Snel veranderende marktomstandigheden hebben gezorgd voor een behoorlijke verschuiving binnen de klantprofielen. Waar de Opstromer Nieuwbouw in eerdere jaren meermaals de sterkste stijging liet noteren en het ook goed bleef doen in een krimpende kopersmarkt, daalde het aantal aanvragen ditmaal fors van circa 8.000 in 2021 Q2 naar 5.900 (-26%). Naast de al eerder genoemde rentestijgingen zal hier ook de stikstofcrisis en het daaropvolgende schrappen van vergunningen een rol spelen. De Oversluiter zag het aantal aanvragen teruglopen van 34.500 in 2021 Q2 naar 22.400. Daarmee is het klantprofiel “de Oversluiter” voor het eerst sinds de introductie van de klantprofielen niet langer de grootste binnen de niet-kopersmarkt.

Kopersmarkt
▪ Het aantal hypotheekaanvragen afkomstig van de Opstromer nam met ongeveer 2.900 toe naar 18.300 ten opzichte van een jaar eerder. Met een toename van ruim 18% was dit de sterkste stijging binnen de kopersmarkt.
▪ De Opstromer Nieuwbouw daalde daarentegen het hardst met bijna 26%. De gemiddelde woningwaarde van dit profiel bedroeg met € 751.000,- ongeveer € 80.000,- meer dan 2021 Q2.
▪ De Starter Stabiel deed het in het tweede kwartaal van 2022 redelijk. Met 10.400 aanvragen werd er een groei van circa 5% behaald. Gemiddeld werd er door dit profiel € 252.000,- aan hypotheekbedrag aangevraagd (+7,4%) voor het kopen van een woning van € 287.200,- (+10%).
▪ Gepensioneerde kopers financierden een groter deel via de overwaarde van de vorige woning. Het gemiddeld hypotheekbedrag daalde bij de gepensioneerden van € 161.000,- naar € 147.600,- (- 8,4%) terwijl de woningwaarde met bijna 15% steeg naar € 438.400,-. Tegelijkertijd werd er gemiddeld € 10.000,- minder aan eigen middelen ingelegd (-25%).

Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Er werden in 2022 Q2 28.000 hypotheekaanvragen ingediend door de Verbouwer, circa 6.000 meer dan in dezelfde periode het jaar daarvoor. Hiermee behaalde dit profiel een aandeel van 39,5% binnen de niet-kopersmarkt en is de Verbouwer voor het eerst sinds de introductie van de klantprofielen de grootste in dit segment.
▪ De Oversluiter moest juist veel inleveren. Het aantal hypotheekaanvragen liep terug van 34.500 in 2021 Q2 naar 22.400 in het afgelopen kwartaal en het aandeel binnen de niet-kopersmarkt zakte van 42,7% naar 31,6%.
▪ Ook de Gepensioneerde koos minder vaak voor een over- of bijsluiting ten opzichte van een jaar geleden. Er werden 10.200 hypotheekaanvragen ingediend, ruim 19% minder dan in 2021 Q2.
▪ Er werd gemiddeld genomen minder geleend met respectievelijk € 224.700,- (-8,6%) en € 144.700,- (-16%) door zowel de Oversluiter als Gepensioneerde. De Verbouwer vroeg met € 52.600,- juist iets meer hypotheek aan.

In het tweede kwartaal van 2022 zijn er positieve ontwikkelingen binnen het thema duurzaamheid waar te nemen. Van alle aanvragen was bij 43,4% een energielabel bekend en bij 10,3% werden energiebesparende maatregelen meegefinancierd. Opvallend is dat de niet-kopersmarkt ten opzichte van het tweede kwartaal vorig jaar de kopersmarkt voorbij is gestreefd in het aandeel meegefinancierde energiebesparende maatregelen. Hiervoor laat de niet-kopersmarkt een stijging van maar liefst 49,7% zien ten opzichte van 2021 Q2.

Kopersmarkt
▪ Van 60,3% van de aanvragen bedoeld voor de aanschaf van een woning is een energielabel bekend, een stijging van 16,6% ten opzichte van het jaar daarvoor.
▪ De mogelijkheid om energiebesparende maatregelen mee te financieren werd bij 9,4% van de aanvragen toegepast tegenover 9,2% in 2021 Q2.Kopers die voor NHG kiezen financieren energiebesparende maatregelen verhoudingsgewijs vaker mee: 14,2% tegenover 7,5% onder kopers zonder NHG.
▪ Net als in het tweede kwartaal van vorig jaar werden in 2022 Q2 de labels C (25%) en A (21%) het vaakst opgegeven. De nummer drie van het tweede kwartaal vorig jaar (A++) is in 2022 Q2 minder vaak opgegeven dan labels B (12%) en D (9%).
▪ Kopers in Noord- en Zuid-Holland financieren in verhouding het minst energiebesparende maatregelen mee: bij respectievelijk 6,2% en 6,9% van de aanvragen. Ter vergelijking wordt er in Friesland, met 18,1% van de aanvragen, bijna 3 keer zo vaak energiebesparende maatregelen meegefinancierd dan in Noord-Holland.

Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Van alle aanvragen in de niet-kopersmarkt was bij 26,6% een energielabel bekend, een toename van 25,2% ten opzichte van het tweede kwartaal van 2021.
▪ De niet-kopersmarkt heeft een grote inhaalslag gemaakt wat betreft energiebesparende maatregelen. Het percentage aanvragen waarbij dit werd toegepast steeg van 8,0% naar 11,1%.
▪ Ook bij over- en bijsluitingen blijft opvallen dat energiebesparende maatregelen veel vaker worden meegefinancierd wanneer er voor NHG gekozen wordt: 21,9% tegenover 8,7% wanneer geen NHG wordt gekozen.
▪ Onder niet-kopers kiest de Verbouwer het meest voor het meefinancieren van energiebesparende maatregelen (14,9% van de aanvragen) en de Gepensioneerde het minst (4,9%). Beide groepen laten met respectievelijk 54,4% en 64,3% een flinke stijging ten opzichte van dezelfde periode in 2021 zien.