Traditiegetrouw is het derde kwartaal een wat rustigere periode vanwege de zomervakantie, waarbij er dit kwartaal ook een aanzienlijke rentestijging is doorgevoerd. HDN registreerde 102.918 hypotheekaanvragen, een daling van bijna 14% ten opzichte van een jaar eerder (119.393). 61.354 aanvragen waren bedoeld voor de aanschaf van een woning en 41.564 aanvragen voor over- of bijsluitingen. Net als in het voorgaande kwartaal (2022 Q2) wist de kopersmarkt te groeien ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met een stijging van 5,1%. De niet-kopersmarkt moest inleveren en liet een daling van maar liefst 31,9% noteren.

Het gemiddelde hypotheekbedrag van een koper kwam dit kwartaal uit op € 332.800,-. Niet alleen is dit 4,4% minder dan vorig jaar (€ 348.000,-), het is tevens ruim € 20.000,- minder dan het vorige kwartaal van dit jaar. Verder is er een afvlakking van de stijging van de woningwaarde zichtbaar: gemiddeld was een koopwoning in 2022 Q3 € 459.900,- tegenover € 452.000,- een jaar eerder (+1,7%). Het afgelopen kwartaal zag HDN de belangstelling voor meeneemhypotheken bij het financieren van een woning aanzienlijk toenemen. In het derde kwartaal van 2021 ging het om nog geen 100 aanvragen, nu wordt bij circa 1 op de 6 aanvragen gebruik gemaakt van de meeneemregeling.

Het gemiddelde hypotheekbedrag in de niet-kopersmarkt viel met € 113.600 bijna 40% lager uit dan in hetzelfde kwartaal een jaar eerder. Dit lijkt hoofdzakelijk een gevolg van het wegvallen van de oversluitmarkt en een omslag naar bijsluitingen (verhogingen & tweede hypotheken). In het geval dat er nog wordt overgesloten, gaat het daarbij om kleinere bedragen.

Binnen dit kwartaaloverzicht wordt de vergelijking gemaakt tussen hetzelfde kwartaal vorig jaar (tenzij anders is vermeld) en is er onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Door linksboven in het scherm een selectie te maken onder ‘Koper’ kies je de desbetreffende markt.

In het vorige kwartaaloverzicht werd gesproken over een behoorlijke verschuiving binnen de klantprofielen en die lijkt zich dit kwartaal door te zetten. Waar het eerst de tendens was dat de profielen in de hogere segmenten het goed deden en dit ten koste ging van de profielen in de lagere segmenten (Starter Jong, Starter Stabiel en Doorstromer NHG), lijken de rollen inmiddels bijna omgedraaid. Zo liet de Opstromer Nieuwbouw wederom de grootste daling noteren, ditmaal met 30%, en deed ook de Starter hoog segment het aanmerkelijk minder goed: 12.000 aanvragen ten opzichte van 13.650 in 2021 Q3 (-12%). Met bijna 10.400 aanvragen behaalde de Starter Stabiel de grootste stijging (+37%) en ook de Doorstromer NHG deed het met 3.650 aanvragen erg goed (+35%). In de niet-kopersmarkt zakte de Oversluiter verder weg. Het aantal aanvragen daalde van 25.800 in 2021 Q3 naar 9.400 in dit kwartaal (-64%).

Kopersmarkt
▪ De Starter Stabiel registreerde de grootste stijging ten opzichte van vorig jaar. Met circa 10.400 aanvragen was er sprake van een toename van bijna 37%. Gemiddeld vroeg de Starter Stabiel € 250.000,- aan hypotheek aan (+5%) voor een woning à € 285.000,- (+8%).
▪ Ook de Doorstromer NHG heeft het dit kwartaal goed gedaan met 3.650 aanvragen (+35%). De Starter Jong kreeg er zo’n 10% aanvragen bij en kwam daarmee uit op 6.300.
▪ Het aantal aanvragen van de Opstromer Nieuwbouw daalde daarentegen met ongeveer 30% naar 4.400. De gemiddelde woningwaarde lag met € 737.200,- tegenover € 681.700,- in 2021 Q3 zo’n 8% hoger.
▪ Met 12.000 aanvragen blijft de Starter hoog segment de grootste van de drie startersprofielen ondanks een daling van ruim 12%.

Verduurzaming was al lange tijd een terugkerend onderwerp op de agenda, maar met de oplopende geopolitieke spanning en daaruit voortvloeiende energiecrisis heeft het nog meer aan belang gewonnen. Inmiddels wordt bij 48,8% van alle aanvragen het energielabel opgegeven, een stijging van 21,2% ten opzichte van 2021 Q3. Daarnaast worden er ook steeds meer energiebesparende maatregelen meegefinancierd met de hypotheek: 12,7% procent heeft een EBM (Energie Besparende Maatregelen) budget, een toename van 70%. Het daadwerkelijke aantal ligt waarschijnlijk nog hoger omdat consumenten soms op een later moment in het offertetraject er toch voor kiezen om wel energiebesparende maatregelen mee te financieren.

Kopersmarkt
▪ 62,2% van de kopers geeft het energielabel op tegenover 55,8 % een jaar eerder: een stijging van 11,1%.
▪ Bij ruim 1 op de 10 aanvragen voor de aanschaf van een woning (11,8%) werden energiebesparende maatregelen meegefinancierd, een stijging van maar liefst 47,9%. Een overweging van consumenten kan zijn dat ze, gegeven de stijgende rentes en dalende leencapaciteit, energiebesparende maatregelen expliciet zijn gaan vermelden. Ook spelen de oplopende kosten voor energie mogelijk een rol.
▪ Energielabel C blijft koploper met 26% van alle aanvragen in de kopersmarkt die een energielabel bevatten, gevolgd door label A (20%) en B (12%).
▪ Consumenten die kiezen voor NHG kiezen nog steeds vaker voor energiebesparende maatregelen, namelijk in 17,3% van de aanvragen tegenover 9,2% onder kopers zonder NHG.
▪ De top 3 voor energiezuinige woningen (label A of hoger) zijn Flevoland (57,3%), Utrecht (31,3%) en Noord-Brabant (30,1%).
▪ De label D, E, F of G komen het vaakst voor in Groningen: 32,6% van de opgevoerde energielabels in die provincie voldoen hieraan. Gevolgd door Friesland (30,7%) en Zeeland (30,4%). In deze provincies wordt er, zoals verwacht, verhoudingsgewijs ook vaker in energiebesparende maatregelen geïnvesteerd (15,8% van de aanvragen).