HDN registreerde in het tweede kwartaal van 2023 92.999 hypotheekaanvragen, een afname van 34,5% ten opzichte van dezelfde periode in 2022. De kopersmarkt liet daarbij 60.099 aanvragen noteren (-15,4%) en de niet-kopersmarkt 32.900 (-53,7%). Hoewel de hypotheekmarkt, in vergelijking met 2022, een sterke daling laat zien, ziet HDN dat de markt zich stabiliseert vergeleken met het voorgaande kwartaal. Toen werden in totaal 91.341 aanvragen gedaan; 55.841 voor de aanschaf van een woning en 35.500 over- en bijsluitingen.
Het gemiddelde hypotheekbedrag in de kopersmarkt daalde met 6,7% ten opzichte van Q2 2022 en kwam daarmee in 2023 Q2 uit op € 330.024,-. Ook de gemiddelde waarde van een woning lag € 42.000,- lager dan een jaar eerder, een daling van 8,8%, en bedroeg € 440.425,-. Opnieuw geldt echter dat vergeleken met het eerste kwartaal, zowel het gemiddelde hypotheekbedrag als de woningwaarde niet verder zijn gedaald maar zelfs licht zijn gestegen. Binnen de niet-kopersmarkt daalde het gemiddelde hypotheekbedrag met 30% van € 148.700 in 2022 Q2 naar € 104.022,- in het afgelopen kwartaal.
Binnen dit kwartaaloverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Door boven in het scherm een selectie te maken onder ‘Koper’ kies je de desbetreffende markt.
HDN registreerde in het afgelopen kwartaal 92.999 aanvragen. De kopersmarkt laat een lichte stijging zien. Er werden namelijk 60.099 hypotheken aangevraagd voor de koop van een woning, een stijging van 7,6% in vergelijking met het eerste kwartaal van dit jaar. Hetzelfde is terug te zien in de gemiddelde hypotheekbedragen en woningwaardes, die licht zijn gestegen ten opzichte van 2023 Q1. Driekwart van de aanvragen in de niet-kopersmarkt is een onderhandse verhoging of tweede hypotheek, waar dit in 2022 Q2 55% van de niet-kopersmarkt besloeg.
Kopersmarkt
▪ HDN registreerde dit kwartaal 60.099 hypotheekaanvragen bedoeld voor de aanschaf van een woning, 15,4% minder dan in dezelfde periode vorig jaar waarin 71.000 aanvragen werden verstuurd.
▪ Het gemiddelde hypotheekbedrag daalde met 6,7% van € 353.800 in 2022 Q2 naar € 330.000,- in 2023 Q2. De gemiddelde waarde van een koopwoning daalde nog wat meer met 8,8% van € 482.800,- naar € 440.400,-. Als we Q1 2023 en Q2 2023 met elkaar vergelijken is er sprake van een lichte stijging van circa € 6.000,- van het gemiddelde hypotheekbedrag en € 7.700,- van de woningwaarde.
▪ Mede door het verruimen van de NHG norm, is er een toename zichtbaar van hypotheekaanvragen met 42,8% (28.604) onder NHG.
▪ De meeneemhypotheek blijft door de hoge rentes onverminderd populair. Er werden 14.914 aanvragen ingediend met een verhuisregeling, een verdrievoudiging ten opzichte van de 4.900 in dezelfde periode een jaar eerder. Het gemiddelde hypotheekbedrag dat een consument meeneemt is € 210.000,- .
Hoewel er nog volop naar oplossingen wordt gezocht voor de woningcrisis waar Nederland zich in bevindt, lijken starters de afgelopen periode wat wind in de zeilen te krijgen. De Starter Stabiel handhaafde de koppositie binnen de kopersmarkt en noteerde met 12.860 aanvragen een stijging van ruim 24% ten opzichte van dezelfde periode vorige jaar. Mogelijk dat het terugtrekken van investeerders en afstoten van vastgoed door particuliere verhuurders ruimte geeft voor groei aan de ‘traditionelere’ startersprofielen en de Doorstomer NHG. De Opstromer Nieuwbouw was net als voorgaand kwartaal de grootste verliezer en zag het aantal aanvragen met maar liefst 43% teruglopen van 5.880 in 2022 Q2 naar 3.320 in 2023 Q2. Gezien de daling van het aantal bouwvergunningen, lijkt hier op korte termijn ook geen verandering in te komen.
Kopersmarkt
▪ Voor het tweede kwartaal op rij was de Starter Stabiel het grootste profiel in de kopersmarkt. Met 12.860 hypotheekaanvragen, tegenover 10.360 in dezelfde periode vorig jaar, werd een stijging van ruim 24% behaald.
▪ Ook de andere twee profielen die actief zijn in het betaalbaardere segment deden het opnieuw goed met circa 16% meer aanvragen voor de Starter Jong (7.670) en 67% meer voor de Doorstromer NHG (5.720). Zowel de Starter Stabiel, Starter Jong en Doorstromer NHG zitten op een gemiddeld hypotheekbedrag rond de € 255.000,- en schaffen woningen aan van rond de € 300.000,-.
▪ De Opstromer Nieuwbouw liet ook dit kwartaal de grootste daling noteren binnen de kopersmarkt met ruim 43% minder dan in 2022 Q2 voor een totaal aan 3.320 aanvragen. Wel ligt dit aantal op een vergelijkbaar niveau als het eerste kwartaal van dit jaar.
▪ Ook de Ondernemer Aankoop moest aanzienlijk inleveren in vergelijking met een jaar eerder. Het aantal aanvragen daalde van bijna 7.500 naar 5.100, een afname van 32%.
In heel Nederland is er sprake van een krimp van de hypotheekmarkt ten opzichte van een jaar geleden. De kopersmarkt liet de grootste daling noteren in Flevoland met een terugval van 19%. De niet-kopersmarkt is feitelijk gehalveerd in iedere provincie door het vrijwel compleet opdrogen van de oversluitmarkt. De gemiddelde woningwaarde van aan te schaffen woningen daalde het hardst in Utrecht (-10,4%) en Noord-Holland (-10,2%). Dat wil niet gelijk zeggen dat de waarde van de gehele woningvoorraad in deze provincies aanzienlijk is verminderd, maar komt vermoedelijk eerder doordat er meer aanbod is gekomen aan de onderkant van de markt. In deze provincies zien we dan ook de Starter Jong en Starter Stabiel gezamenlijk de grootste inhaalslag maakten met respectievelijk 48% en 52% meer aanvragen.
Kopersmarkt
▪ Traditiegetrouw was de kopersmarkt het grootste in Zuid-Holland met 11.700 aanvragen, 11,6% minder dan vorig jaar. In Flevoland was de krimp het sterkste met 19%. Hier werden 1.600 hypotheken aangevraagd voor het kopen van een woning tegenover circa 2.000 in 2022 Q2.
▪ De gemiddelde woningwaarde daalde het hardste in Utrecht (-10,4%) en Noord-Holland (-10,2%). Tegelijkertijd blijven dit verreweg de duurste provincies om een woning te kopen met gemiddelde waardes van € 500.000,- en € 522.000,-.
▪ De grootste toenames van de Starter Stabiel zijn in Noord-Holland, met 61% meer aanvragen dan een jaar eerder, en de Starter Jong in Utrecht met een stijging van 54%. Limburg was de enige provincie waar beide startersprofielen nauwelijks meer actief zijn geworden.
▪ De Doorstomer NHG deed het in heel het land aanzienlijk beter dan een jaar eerder. De kleinste toename werd gerealiseerd in Zeeland met 26% meer aanvragen.
Van alle hypotheekaanvragen in 2023 Q2 was bij 57,2% een energielabel bekend en werd in 14,7% van de aanvragen ervoor gekozen om energiebesparende maatregelen mee te financieren. Met het oog op verduurzaming van de woningvoorraad is dit een mooie stijging ten opzichte van een jaar geleden, toen bij 10% van de aanvragen energiebesparende maatregelen meegefinancierd werden. Dit neemt niet weg dat we als woningmarkt nog een flinke weg te gaan hebben om de verduurzamingsambities te halen. Er wordt vooral veel verduurzaamd in combinatie met NHG: bij 1 op de 5 aanvragen wordt geopteerd voor energiebesparende maatregelen.
Kopersmarkt
▪ Bij 68,6% van de aanvragen voor het aanschaffen van een woning is een energielabel bekend. Label C wordt het vaakst opgegeven (28%), gevolgd door A (21%) en B (14%).
▪ Het percentage aanvragen waarbij energiebesparende maatregelen worden meegefinancierd is gestegen van 9,4% in 2022 Q2 naar 15% in het afgelopen kwartaal.
▪ 9.300 aanvragen waren bedoeld voor de aanschaf van een woning met een label D of lager. Net als in het eerste kwartaal worden hier wel aanzienlijk vaker energiebesparende maatregelen meegefinancierd dan gemiddeld, namelijk bij 24,7% van de aanvragen.
▪ De gemiddelde woningwaarde van energiezuinige woningen (label A of hoger) lag in 2023 Q2 op € 513.700,-, ruim € 73.000 hoger dan het marktgemiddelde.
In het vorige kwartaaloverzicht werd gesproken over een verkleining van de kloof tussen starters en doorstromers in de kopersmarkt. Dit lijkt tot op zekere hoogte ook dit kwartaal het geval te zijn met de Starter Jong die met € 35.800,- aanzienlijk minder hoefde in te leggen dan een jaar geleden (-14,8%) waar de Opstromer juist meer mee moest nemen: € 45.200,- (+9%).
Kopersmarkt
▪ Een koper legde gemiddeld € 41.400,- aan eigen middelen in bij de aanschaf van een eigen woning, 9% minder dan in 2022 Q2 toen dit € 45.500,- was.
▪ De Starter Hoog Segment zag het benodigde eigen geld het hardste dalen. Gemiddeld werd € 51.500,- ingelegd, ruim 17% minder dan een jaar geleden. Wel blijft dit profiel de meeste eigen middelen inbrengen bij de aanschaf van een woning.
▪ De Doorstromer NHG nam in 2023 Q2 gemiddeld € 30.600,- aan eigen geld mee ten opzichte van € 28.400,- vorig jaar, een stijging van 7,7%. Overigens heeft dit profiel dan weer het minste nodig van alle profielen binnen de kopersmarkt.
▪ De groep kopers die tussen de € 5.000,- en € 20.000,- inleggen is gegroeid in vergelijking met vorig jaar: van 21% in 2022 Q2 naar 28% in het afgelopen kwartaal. De groep die meer dan € 20.000,- moest inleggen kromp juist van 48% naar 43%, maar blijft daarmee nog wel een stuk groter.