In 2024 werden er in totaal 483.922 hypotheekaanvragen via het HDN Platform verstuurd, een stijging van 29,3% ten opzichte van 2023. Daarvan waren 303.230 aanvragen bedoeld voor de aanschaf van een woning en 180.692 aanvragen voor oversluitingen of verhogingen toenames van respectievelijk 26% en 35%. Zodoende wordt 2024 gekenmerkt door een herstel na de forse terugval van 2023. Dit herstel is mede aangewakkerd door voorzichtig dalende hypotheekrentes en fors gestegen lonen waardoor meer financiële ruimte ontstond voor zowel de kopers- als niet-kopersmarkt om te groeien.
Koopwoningen werden dit jaar opnieuw fors duurder; de gemiddelde marktwaarde steeg van € 445.400 in 2023 naar € 488.000 in 2024, een stijging van 9,6%. Om deze woningen te financieren werd ook aanzienlijk meer hypotheek aangevraagd dan een jaar eerder. Zo lag het gemiddelde hypotheekbedrag met € 359.500,- bijna € 27.000,- hoger dan de € 332.600,- in 2023 (+8%). Starters, met een gemiddelde leeftijd van 31 jaar, waren met 160.540 aanvragen verantwoordelijk voor iets meer dan de helft van de aanvragen in de kopersmarkt. Wanneer we wat verder inzoomen en kijken naar de gemiddelde hypotheeksom en marktwaarde van een starter, respectievelijk € 351.150,- en € 399.400,-, dan wordt snel duidelijk dat het voor een groeiende groep starters steeds moeilijker wordt de woningmarkt te betreden.
Binnen dit kwartaaloverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Door boven in het scherm een selectie te maken onder ‘Koper’ kies je de desbetreffende markt.
Waar het laatste kwartaal van 2023 al hintte op een beginnend herstel van de kopersmarkt, begon 2024 meteen verrassend sterk en is deze lijn de rest van het jaar doorgezet. Zowel de kopers- als niet-kopersmarkt waren iedere maand hoger dan een jaar eerder. HDN registreerde in totaal 483.922 hypotheekaanvragen, een stijging van ruim 29% en bijna 110.000 aanvragen meer ten opzichte van de 374.147 aanvragen in 2023. Daarbij was het niet alleen de kopersmarkt die zich herstelde; ook de niet-kopersmarkt deed het uitstekend met een groei van 35% naar 180.692 aanvragen. Wel ziet HDN een duidelijke verschuiving ten opzichte van voorgaande jaren. Waar tot in de eerste helft van 2022 massaal werd overgesloten bestaat het grootste deel van de niet-kopersmarkt nu uit verhogingen, die veelal gebruikt worden voor verbouwen.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ De niet-kopersmarkt kwam in 2024 uit op 180.692 aanvragen. Daarmee werden ongeveer 46.500 meer aanvragen gedaan dan de 134.150 uit 2023 (+35%).
▪ Het gemiddelde hypotheekbedrag in de niet-kopersmarkt steeg van € 106.300,- naar € 115.000,-, een stijging van ruim 8%.
▪ Van alle hypotheekaanvragen in de niet-kopersmarkt waren 138.850 aanvragen voor verhogingen, dat is 76,8% (onderhands dan wel tweede hypotheek). Onder deze verhogingen steeg het gemiddelde hypotheekbedrag met 12% waarmee het uitkwam op € 79.800.
De dalende rente en stijgende marktwaarde zorgden het afgelopen jaar voor meer aanvragen door Gepensioneerden en Oversluiters. Waar vorig jaar de Opstromer Nieuwbouw de grootste daling had, heeft dit profiel in 2024 de meeste vooruitgang geboekt.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Binnen de niet-kopersmarkt was, net als vorig jaar, de verbouwer het grootste klantprofiel met 87.790 aanvragen. Dit is een stijging van 28,5% procent ten opzichte van 2023. De Oversluiter volgt met 33.100 aanvragen (+36,4%) en de Gepensioneerde met 26.760 aanvragen (+48,3%).
▪ Bij de Oversluiter en Gepensioneerde bleef het gemiddelde hypotheekbedrag nagenoeg gelijk ten opzichte van 2023. De Verbouwer ging wel meer lenen, daar steeg het hypotheekbedrag met bijna 10% van € 50.140,- naar € 55.040,-.
Waar in 2023 alle provincies te maken hadden met een dalend aantal hypotheekaanvragen in zowel de kopers- als niet-kopersmarkt, was dat het afgelopen jaar precies het tegenovergestelde. De hypotheekmarkt groeide in alle provincies met ruime dubbele cijfers. De sterkste groei in de kopersmarkt werd behaald in Friesland. Daar nam het aantal aanvragen toe met 27% van 7.422 in 2023 naar 9.443 in 2024. De kopersmarkt in Flevoland, die in 2023 de sterkste krimp liet zien, groeide het afgelopen jaar weliswaar het minst maar zag het aantal aanvragen toch ook met 14,5% stijgen. Tenslotte is ook de niet-kopersmarkt in alle provincies weer redelijk hersteld met vrijwel overal toenames van boven de 30%. De sterkste stijging was in Drenthe met 42%. De niet-kopersmarkt is echter nog niet terug op het niveau van ’21 toen er landelijk 297.000 aanvragen werden verstuurd.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ In Groningen groeide de niet-kopersmarkt met 29,3% het minst en is daarmee de enige provincie met een kleinere groei dan 30%. Hier steeg het aantal aanvragen van 5.060 in 2023 naar 6.540 het afgelopen jaar.
▪ Woningeigenaren die kozen voor een verhoging leenden het hoogste hypotheekbedrag in Noord-Holland. Het gemiddelde hypotheekbedrag kwam daar uit op € 93.900,-, een stijging van 11,4% in vergelijking met de € 84.300,- uit 2023.
Ook in 2024 blijven consumenten hun woningen verduurzamen. In 14,9% van de aanvragen zijn energiebesparende maatregelen meegefinancierd. Dat is een lichte stijging ten opzichte van 2023, waar het toen in 14,1% van de aanvragen werd gedaan. Een opvallend positief verschil is het aantal aanvragen waarbij het energielabel ingevuld is, in 2024 is dat 90,7% ten opzichte van 58,6% in 2023 . Deze ontwikkeling is gestimuleerd door de aangepaste leennormen voor hypothecair krediet. Per 1 januari 2024 is er een koppeling tussen het energielabel en het hypotheekbedrag geïntroduceerd. Voor een woning die energiezuiniger is of wordt, kan een hoger bedrag geleend worden.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ In de niet-kopersmarkt was er een stijging van 8,9% in aanvragen met energiebesparende maatregelen ten opzichte van 2023.
▪ Van alle aanvragen voor woningen met een energielabel D of lager werd in bijna een kwart van de gevallen energiebesparende maatregelen meegefinancierd. Dat is een stijging van 28,8% ten opzichte van 2023.
Disclaimer: De verduurzamingsinzichten zijn bedoeld als indicatie. Houd er rekening mee dat de totale context breder is dan wat HDN uit de beschikbare data van hypotheekaanvragen kan zien.
Het benodigde eigen geld voor de aanschaf van een woning nam het afgelopen jaar iets af . Een koper legde gemiddeld € 40.800,- eigen geld in, 2% minder dan een jaar eerder (€ 41.600,-). We zien wel dat het verschil tussen consumenten die al een huis bezitten en diegenen die de woningmarkt voor het eerst betreden in 2024 weer is opgelopen. Zo had de Opstromer Nieuwbouw genoeg aan de inbreng van € 32.800,- eigen geld, bijna 17% minder dan in 2023. De Starter Stabiel moest in 2024 gemiddeld € 43.000,- inleggen, een stijging van 10%. Belangrijk hierbij te vermelden is dat de Opstromer Nieuwbouw een woning aanschaft ter waarde van € 743.600,- en de Starter Stabiel een woning koopt van € 312.800,-. Hoewel doorstromers gelijktijdig ook vaak duurder terugkopen, blijkt de overwaarde als gevolg van de sterke prijsstijgingen in de afgelopen jaren financieel voordeel te creëren onder huishoudens die reeds in het bezit zijn van een koopwoning. Wij noemen dat de Woonkloof.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Ook binnen de niet-kopersmarkt waren er minder eigen middelen nodig. Het gemiddelde daalde met ruim 10% van € 6.500,- naar € 5.830,-.
▪ Als een woningeigenaar zijn hypotheek oversluit en bij dezelfde geldgever blijft (de zogenaamde interne oversluiting) wordt het meeste eigen geld ingelegd ter aflossing van de hypotheekschuld, met gemiddeld € 22.180,-. Dit is praktisch gelijk aan het bedrag een jaar eerder. Bij een oversluiting naar een andere geldgever, wordt er aanzienlijk minder afgelost. In dat geval wordt € 10.700,- ingelegd, een daling van 16% ten opzichte van de € 12.730,- uit 2023.
N.B. vanwege een correctie die begin 2024 is uitgevoerd zijn de aantallen over 2023 iets hoger dan in eerdere jaar- en kwartaaloverzichten is vermeld. Sinds december 2023 gaan ook de hypotheekaanvragen van de interne adviseurs van de Rabobank via het HDN Platform en dit geldt per 1 juni 2024 voor de hypotheekaanvragen van de interne adviseurs van ABN AMRO.