Het eerste kwartaal van 2024 registreerde HDN 115.108 hypotheekaanvragen. Dat is een stijging van 26,4% ten opzichte van dezelfde periode in 2023 toen er 91.050 aanvragen over het HDN Platform werden gestuurd. Van de 115.108 aanvragen waren 69.634 bedoeld voor de aanschaf van een woning (+26%) en 45.474 aanvragen (+27%) voor een over- of bijsluiting. Daarmee is de stijgende lijn die eind 2023 werd ingezet duidelijk doorgezet.
In het eerste kwartaal van 2024 was het gemiddelde hypotheekbedrag op de kopersmarkt 7% hoger, namelijk €346.640, vergeleken met €323.900 in hetzelfde kwartaal van 2023. De gemiddelde woningwaarde steeg eveneens met 7%, van €433.550 naar €464.600. Daarnaast gingen kopers meer lenen in verhouding tot hun inkomen: het geleende bedrag steeg van gemiddeld 3,93 keer het bruto jaarinkomen in het eerste kwartaal van 2023 naar 4,02 keer in 2024. Op de niet-kopersmarkt nam het gemiddelde hypotheekbedrag ook toe, met 5,7% naar €109.990,-.
Binnen dit kwartaaloverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen de kopers- en niet-kopersmarkt. Door boven in het scherm een selectie te maken onder ‘Koper’ kies je de desbetreffende markt.
In het jaaroverzicht van 2023 werd al gesproken over het zichtbaar worden van een herstel van de hypotheekmarkt richting het einde van het jaar. Nu het eerste kwartaal van 2024 is afgerond, is duidelijk dat er niet alleen sprake is van herstel, maar dat de markt fors is gegroeid.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ De niet-kopersmarkt sloot het eerste kwartaal van 2024 af met 45.474 aanvragen, een stijging van 27,1% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar toen 35.770 aanvragen werden verstuurd. Hiervan betrof het bij 35.000 aanvragen een onderhandse verhoging dan wel een tweede hypotheek.
▪ Het gemiddeld hypotheekbedrag voor niet- kopers is tevens gestegen en kwam uit op € 109.990,- (+5,7%). Wordt er puur gekeken naar de verhogingen dan ligt het hypotheekbedrag met gemiddeld € 75.300,- iets lager al is daar de toename met 10% wel groter.
▪ Bij 31,3% van de aanvragen (14.200) was er een aflossingsvrij deel aanwezig. Daarmee is het aandeel iets gedaald ten opzichte van het eerste kwartaal van 2023 toen dit nog bij 33,2% van de aanvragen het geval was.
Vorig jaar lag de focus vooral op de toename van kopers in het betaalbare segment, maar in het eerste kwartaal van 2024 veranderde dit. Ondanks dat de Starter Stabiel met 13.870 aanvragen het meest voorkomende profiel blijft, zagen de Opstromer Nieuwbouw en Starter Hoog Segment de grootste groei met respectievelijk 79% en 40%. Bij de niet-kopers steeg het aantal aanvragen van gepensioneerden significant, van 4.470 naar 6.220, een stijging van bijna 40%.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Binnen de niet-kopersmarkt bleef de Verbouwer het grootste profiel met 23.930 aanvragen. Ook nam het gemiddelde hypotheekbedrag aangevraagd voor verbouwingen fors toe van € 49.350,- vorig jaar naar € 54.050,- in het afgelopen kwartaal.
▪ Met name de Gepensioneerde werd weer actiever binnen de niet-kopersmarkt. Met 6.220 aanvragen, tegenover 4.470 in 2023 Q1, werd er een toename geregistreerd van bijna 40%. Daarbij bleef het gemiddelde hypotheekbedrag met € 98.200,- vrijwel gelijk aan het jaar daarvoor.
Hoewel de hypotheekmarkt op hoofdlijnen homogeen lijkt te zijn gegroeid, zorgt het aantrekken van de markt met name binnen de kopersmarkt voor interessante regionale verschillen. Zo is de sterkste groei zichtbaar in Zeeland (+35%) en Overijssel (+30%) en doen ook de noordelijke provincies het bovengemiddeld goed. Flevoland (+4%) maar ook Utrecht (+10%) blijven wat achter ten opzichte van het gemiddelde. Dit zijn tevens de provincies waar de ‘traditionele’ startersprofielen (Starter Jong & Starter Stabiel) aandeel hebben moeten inleveren.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Na een relatief slecht 2023 kende ook de niet-kopersmarkt een forse groei. In alle provincies werd een groei gerealiseerd variërend van +20% (Zeeland) tot +38% (Friesland).
▪ In Noord-Holland en Utrecht wordt met gemiddeld € 61.350,- en € 61.000,- met afstand het meest geleend door de Verbouwer.
In het eerste kwartaal van 2024 werd van alle hypotheekaanvragen bij 87,6% een energielabel opgegeven. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van een wijziging in de leennormen; bij de aanschaf van een woning is het namelijk vanaf 2024 verplicht voor de adviseur een label op te geven bij de hypotheekaanvraag. Ook binnen de niet-kopersmarkt werden energielabels vaker opgegeven.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Ook in de niet-kopersmarkt werd in het eerste kwartaal van 2024 veel vaker een energielabel opgegeven. Bij 68,6% van de aanvragen was een label bekend ten opzichte van 34,4% in 2023 Q1, bijna een verdubbeling. Belangrijke kanttekening is daarbij wel dat in 22% van de gevallen waar een label wordt ingevuld nog wordt gekozen voor de optie ‘Geen energielabel beschikbaar’.
▪ Bij 16,2% van de aanvragen werd gebruik gemaakt van de optie energiebesparende maatregelen mee te financieren tegenover 14,8% in dezelfde periode een jaar eerder.
Algemeen gezien brachten kopers iets minder eigen geld in bij de koop van een woning, met een daling van iets meer dan 2% naar €40.070. Door de stijgende prijzen moeten vooral starters in betaalbare segmenten meer geld inleggen, terwijl doorstromers profiteren van hun woning die meer waard is geworden. Starters moesten bijna 10% meer inleggen, tot €42.000, terwijl Opstromers in nieuwbouw met €34.350 genoeg hadden, een daling van meer dan 16% vergeleken met het jaar ervoor.
Niet-kopersmarkt (o.a. oversluitingen & tweede hypotheken)
▪ Gemiddeld werd zo’n € 13.920 aan eigen middelen ingelegd door de Oversluiter, een lichte daling van zo’n 2% ten opzichte van een jaar eerder (€ 14.250,-).
▪ Het meeste eigen geld wordt ingelegd bij interne oversluitingen met gemiddeld € 22.140,-, nagenoeg gelijk aan het eerste kwartaal van 2023 (€ 22.270,-).
N.B. vanwege een correctie die begin 2024 is uitgevoerd zijn de aantallen over 2023 iets hoger dan in eerdere jaar- en kwartaaloverzichten is vermeld.